نادان های مدعی

تقریبا سال گذشته بود که دانشجویان ایرانی از طرف واسطه بنیاد نخبگان در خارج از کشور دعوت شده بودند تا اگر صحبتی دارند شنیده شوند! خوب با تعدادی از بچه های دانشگاه تصمیم گرفتیم در مراسم شرکت کنیم تا اگر امکانش باشه با دانشجویان و دانشگاه های ایران ارتباط برقرار کنیم. بعد از سخنرانی مسیول مربوطه، میکروفن، بدست یکی از مدعیان همیشه در صحنه افتاد (دقیقا نمیدونیم اینجا چه طور وارد شده و چه کار میکنه ولی به شکل عجیبی همه جا هم هست)! این فرد (نماینده یک قشر خاص در نظر بگیرید) بعد از کلی کلمات قلمبه سلمبه با این صحبت ها جلسه را شروع کرد: 

به ما چه تسهیلات مالی میدین تا ایده خود را در هلند اجرایی کنیم (متاسفانه فرصتی را برای کندن از ملت از دست نمی دهند این جماعت(حتی اینجا)! همه دارند تلاش میکنند یک چیزی از این جا ببرند ایران اما این فرد...)!!! که کمی باعث ناراحتی چند نفر شد که این فرد داره چی میگه! 

کمی گذشت، انقدر نخبه نخبه کرد (ما نخبه ایم، حواسمان به نخبگان نیست و....)! که دیگه اعصاب ما چند نفر بهم ریخت (گویا هرکی پاشو از مرز بذاره اینور، میشه نخبه!!! که اگر این طور بود کسی که زبان هلندی و انگلیسی زبان مادریش هست و اینجا متولد شده از همه نخبه تر است)!  ولی دست بردار نبود ایشون! واقعا باورش شده بود با رد شدن از مرز اون هم به واسطه همسرشون تبدیل به نخبه و بنده برگزیده شده اند!

بعد گفته شد تازگی ایرانی ها برای ورود به دانشگاه های هلند دچار مشکل شدن!!! باید شکایت کنیم و بریم حقمون را بگیریم! البته شاید هم بد نباشه! نخبه هامون تو ایران میمونند!!!! دیگه داشتیم به این فکر می کردیم کی باید جلوی اراجیف این فرد را بگیره که وقت جلسه تمام شد (طبق استدلال ایشون واقعا خدارو شکر تا زمانی که شکایت دوستان به نتیجه برسه نخبگان ایران حفظ میشوند و خودْْ نخبگانْْ خوانده های (نادان های مدعی) اینجا نظر میدهند، جوجه کباب میخورند و با جناب مسیول عکس یادگاری!).

البته فقط ایشون نبود که ما را مستفیض کرد یکی دیگه دنبال این بود که ببینه راهی هست پولی بگیره و دوستش را بیاره اینجا! اون یکی اومده بود با جناب مسیول عکس بندازه و شمارشون را بگیره تا شاید روزی بدردش بخوره (اینجا هم پاچه خواری را رها نمی کنند ظاهرا در خونشون نفوذ کرده)! و خیلی چیزای عجیب دیگه که بهتره نوشته نشه (حالا البته شاید بپرسید این کارها چه اشکالی داره؟ ولی به نظرم تو این وضعیت سخت مالی کشور؛ این ها هنوز ول کن نیستند خیلی عجیبه)... و در آخر هم عکسی به جهت رزومه به عنوان گردهمایی مسیولین و دانشجویان که با کمی دقت تعداد دانش جو های استخدامی دانشگاه (بطور مستقل از دانشگاه پذیرش گرفته اند) آن به سختی به تعداد انگشتان یک دست می رسند گرفته و گزارش میشه.

وقتی هم بعد از جلسه به یکی از برگزار کنندگان دلسوز اعتراض میشه چرا وقت خودتون و ما را میگیرید! پاسخ داده میشه تا سطح افکار و سوالات در این حد باشه ما میتونیم چکار کنیم......؟! بی راهم نمی گفت، اما معلوم نیست اول مرغ بوده یا تخم مرغ.... اونا باید برنامه خاصی داشته باشند و یا ما دانشجویان باید متفاوت عمل کنیم، اونا باید باهوش باشند تا به یک فرد نادان، میکروفن ندهند و یا افرادی که می خواهند صادقانه کاری کنند پیشیاپیش میکروفن ها را بگیرند؟ و .... راستش به نظرم اون عده ای که این جلسات براشون اهمیت نداره و یا اصلا میگن به ما چه که به اینا کمکی کنیم!!! در جایگاه بهتری از این افراد هستند که با فرصت طلبی از هر فرصتی بدنبال استفاده شخصی هستند! چون حداقل افرادی را که بدنبال حرکت مثبتی هستند را بی انگیزه و حذف نمی کنند.

کنترل و هدایت

از معدود خاطراتی که از دوران دبستانم یادم مونده، بازی هامون در زنگ های ورزش و زنگ های تفریح و فوتبال های بعد تعطیلی مدرسه در پارک نزدیک مدرسه است ... اون زمان بازی بر روی چمن در ذهنمون خیلی مهم بود و حتی فکر میکردیم نه تنها بازیمون بهتر میشه بلکه خوشتیپتر هم میشیم! ولی بازی کردن بر روی چمن آن پارک زیاد آسون هم نبود... یک باغبونی داشت که اگر میدید بچه ها دارند برروی چمن فوتبال بازی میکنند با زنجیر و کمربند بدنبال بچه ها می افتاد! کلی اومده بود مدرسه اعتراض که بچه هاتون پارک را دارند از بین می برند و مدیر و ناظممون همیشه سر صف به ما تذکر می دادند و از کم شدن نمره انضباط می گفتند ولی خوب همه این موارد بی تاثیر بود... و  این بازی فرار و تذکر ادامه داشت! ظاهرا چند دقیقه بازی کردن به تذکر مدیر، دعوای مادر بابت سبز شدن و پاره شده لباس ها و ترس از خشم باغبون می ارزید..... (کاش میشد ذهن اون پسر دبستانی را درک کرد! واقعا نمیدونم چطور فکر می کردم).

تقریبا بعد بیست سال در سفر قبلیم به ایران به اون پارک سر زدم! انتظار دیدن بچه های بیشتری را داشتم چون فکر نمی کردم دیگه باغبونی باشه که جرات دنبال کردن کسی را کنه! ولی هیچ کس در حال بازی فوتبال نبود! راستش اصلا نمیشد بازی کرد! تمام اون محوطه مسطح تبدیل شده بود به تپه های کوچک! دیگه اصلا امکان بازی فوتبال نبود و دیگه نیازی نبود باغبونی برای چمن هایش بدود، دانش آموزی فرار کند، معلمی تذکر دهد و خانواده ای نگران باشند!!!

گاهی مسایل از آن چه که ما فکر می کنیم  راه حل های آسانتری دارند... شاید اگر باغبان کمی هنر به خرج میداد و در زمینی که برای سرسبز کردنش کلی زحمت کشیده بود کمی پستی بلندی ایجاد میکرد لازم نبود هر روز بدود! ناظم اگر زمان زنگ ورزش را بیشتر می کرد، کلاس های فوق برنامه می گذاشت و فضای مدرسه را شادتر می کرد، لازم نبود هر روز به کلاس ها سر بزنه و تهدید به کم کردن نمره انضباط کند! اگر خانواده هم متوجه می شدند من به فضا و زمان بیشتری برای تخیلیه انرژی دارم لازم نبود لباس های رسمی مدرسه ام را به علت پارگی سر زانوها و تغییر رنگ تند تند عوض کنند. البته شاید کسی هم دنبال دیدن اصل مساله و پیدا کردن راه حل نبود... شاید هم همه به همان زندگی و چرخه عادت کرده بودند... 

دوستی های بی عمق

راستش از موقعی که مستقل شدم و خودم را شناختم خارج از ایران بودم. وقتی در ایتالیا بودم، با یک عده آدم عجیب و غریب همراه شدم که هدف ها و نیازهامون بسیار متفاوت بود و سخت میشد حتی یک حرف مشترک برای صحبت پیدا کرد. خوب مشخص بود باید مسیرم را عوض می کردم.

اومدم هلند فضا کلا عوض شد اون اوایل خیلی خوشحال بودم چون آدم ها با حداقل آداب اجتماعی اشنا بودند و میشد باهاشون وقت گذراند! اما زمان گذشت و هرچی رفتم جلو دیدم رابطه ها عمق پیدا نمیکنه!!! اوایل فکر می کردم مشکل از من هست و سعی کردم تغییر کنم و محبت کنم ولی هرچقدر تلاش کردم در جمع آن ها شهروند درجه چندم بودم! 

ولی الان بعد این سال ها میدونم با این که هم زبان هستیم ولی خیلی با هم فرق داریم و انتظارم از اساس اشتباه بوده!! چون یکی اومده بود به هر طریقی شده (به هر طریقی) پولدار بشه! یکی به واسطه شغل اداری پدر اومده و ماندگار شده بود (پنهان کار بود و هنوز فکر می کرد رییسه)، یکی شعار میداد و از عشق به وطن و ارمان ها میگفت ولی با شور و حرارتی مثال زدنی و عجیبی جلوتر از همه به دنبال پاسپورت و مزایا بود! و اون یکی هم پز منزل، مدرک و ماشینش را به هم ولایتیاش میداد! کلا مدعیانی (زَر، زِر، زور و تزویر) هستند که جز خود را نمیبینند و دنیایی به اندازه عقده هاشون دارند (بدون شک نه همه)! خلاصه اینجا میان این هم زبانان میشه زنده بود اما نمیشه زندگی کرد! همون ایتالیاست ولی آدماش ظاهر قشنگتری دارند! فحش نمیدن، پرکارتر، درس خوانتر، صاحب شغل های پردرآمد تر و لفظ قلمترند... واقعا غر نمی زنم، راستش فکر نمیکنم انتظار بالایی باشه که از دانشگاه و شهر دانشگاهی انتظار یک محیط پویا، کنجکاو و سازنده را داشت!

پینوشت: هرچند خواننده محترم میتونه بگه تو خوبی!! خودت چی پس! خودتو درست کن یا خودتم یکی از اینایی و اصلا اونجا چه کار می کنی!!!

مسابقه نابرابر

 به نظرم وقتی تصمیم میگیریم در خارج از کشور تحصیل را شروع کنیم باید این را قلبا بپذیریم که داریم وارد مسابقه دویی می شویم که دست و پامون را بریدند و چشمانمون را بستند! و  تازه زبان داور و برگزارکنندگان و قانون بازی را هم دقیق نمیدونیم، اخرین لحظه هم از ما می خواهند که شنا کنیم!!! در نتیجه یا باید خیلی بها بدیم که جز نفرات اول باشیم یا باید غر بزنیم و به زمین و زمان فحش بدیم و یا واقعیت را بپذیریم و آرام آرام طی مسیر کنیم و در حالت ایده آل راه را برای آیندگان باز کنیم. خلاصه در این مسیر هر انسان عادی درد میکشه یاد میگیره و در حالت ایده آل میتونه به دیگران کمک کنه و البته بهای سنگینی را برای ورود به این مسابقه میده! امیدوارم ورود در این مسابقه از سر علاقه باشه، نه کنجکاوی و نه مشوقین و نه زیبایی های طبیعی کنار مسیر!!! راستی یادمون نباید بره در  انتهای مسیر جایزه بزرگ مالی هم وجود نداره و مسیر مسابقه بخش بسیار کوچکی از این دنیا بزرگه! و شاید فقط انتخاب آگاهانه این مسیر، ورود و کنجکاوی ما نسبت به اطراف در طی  این مسیر مارا پخته و خاص کنه و نه به انتها رساندن مسیر...

تمرکز

بعد از این سال ها به نظرم بیشترین عاملی که در کار و پیشرفت آدم ها با یکدیگر تفاوت ایجاد میکنه توانایی تمرکز هست! تقریبا هوش همه ما برای اکثر کارهایی که انجام میدیم کافی است و معمولا هر کسی هم هوش کافی برای انجام کاری که ما بهش مشغولیم را داراست اما به نظرم تفاوت هامون به این بر میگرده که آدم ها با توجه به علاقه هاشون تمرکزشون را به یک موضوعی اختصاص میدن و در اون مسیر حرکت میکنند. راستی  اینهم خیلی مهمه که ببینیم چند درصد از این تمرکز را به کاری که دوست داریم اختصاص میدیم و یا می گذارند تا اختصاص بدیم...

یادمه زمانی که دکتری را شروع کرده بودم استادم گفت به عنوان یک محقق برای رسیدن به نوآوری حداکثر در ذهن باید سه متغیر داشته باشی! من در دل خودم خندیدم و گفتم! اول از همه به عنوان یک خارجی الان نصف ذهنم اینجاست نصفش در کشورم! از یک طرف درگیر گذشته و مرور خبرهاش و از یک طرف آینده و مدیریت اتفاق ها و تجربه های جدیدش... به عنوان یک تازه وارد مثلا باید حواسم به این باشه که مدارک برای گرفتن معافیت تحصیلی را آماده کنم! تا یک ماه دیگه باید خونه پیدا کنم! مدارک برای کارت اقامتم را جور کنم و اینکه زبان انگلیسی خودم را باید بهتر کنم! یا اینکه کی چطور و کجا تشکیل خانواده بدم و فرهنگ جامعه ای که در آن زندگی می کنم را درک کنم! تازه سال ها هم بگذره و بتونیم خیلی از این موارد را مدیریت کنیم هر چند وقت کشورمون یک خبری میشه و ناخودآگاه دقیقه به دقیقه خبرها را دنبال می کنیم و نگران میشیم! اگر با خودم صادق باشم دیگه تحصیل میشه الویت و دغدغه صدم من ( با اینکه در ظاهر برای تحصیل این مسیر را طی کردم)! پس آیا میتونم به نوآوری برسم و رو به جلو حرکت کنم!!! شاید در طول این دوران نبایدخیلی زیادخودم را برای عدم تمرکز شماتت کنم!

راستش باید بپذیریم به عنوان یک دانشجو خارجی کنترل خیلی از این عوامل دست ما نیست قدیم ترها فکر می کردم چرا نمی تونیم در مسابقات فوتبال به مراحل بالاتر بریم!!! اون زمان فکر می کردم حتما دلیلش کم تمرین کردن هست چون استعداد را داریم پس باید بریم بیشتر کار و تمرین کنیم! ولی خوب الان می دونم اگر ما بیشتر از صد برابر بقیه هم تلاش کنیم اما در نهایت موفقیت بزرگ به ما نمیرسه چون ناخودآگاه و خودآگاه ذهن بازیکنان ما درگیر کلی داستان مالی، فردی، اخلاقی، سیاسی و اجتماعی است و تمرکز لازم را ندارند تا دقیقه 90 ضربه مرگ و زندگی را گل کنند!!!! و یا زیر فشار گل به خودی نزنند... شاید بخاطر همین است تا شب موندن در دانشگاه زیاد به پیشرفت پروژه کمک نمیکنه! و الان به نظرم تاثیر منفی هم داره!

حالا بعضی موارد با کمی هزینه بیشتر قابل کنترل هست به نظرم در دوران تحصیل هرچه دغدغه مالی کمتر باشه معمولا قدرت تمرکز هم بیشتر خواهد بود مثلا  وقتی درآمدم در دوران تحصیل بهتر شد خیلی ایده پردازتر شدم چون انرژی روانی من دیگه برای پول غذای روز بعد و پیدا کردن جنس ارزانتر خرج نمیشد و میتونستم بیشتر روی کارم تمرکز کنم! در یک جایی میخوندم و شایدم میشندیم از یک عده تست هوش گرفته میشه و بعد همین تست بعد از بهتر شدن شرایط مالیشون تکرار میشه! نتایج نشون میده همین آدم ها وقتی ثروتمندتر شدند نتایجشون بهتر شده و وارد یک سطح بالاتر شدند... پول هوشی اضافه نکرده ولی این ثروت قدرت تمرکز این افراد را افزایش داده.... در نتیجه گاهی میتوان این تمرکز را با کم کردن دغدغه ها خرید...

حتی چیزهای خیلی کوچک میتونه به تمرکزمون کمک کنه ولی گاهی تغییر عادت ضروریه! مثلا من در گذشته در دانشگاه اصلا دستشویی نمیرفتم ولی الان میفهمم چه کار اشتباهی بوده (خیلی اشتباه)! به خودم گرسنگی و تشنگی می دادم و اگر هم نیاز به دستشویی داشتم درد شکم را تحمل می کردم تا برسم خونه! والا علت این سختی دادن را نمیدونم (احتمالا فکر میکردم کثیف هست) ولی الان به نظرم این مساله دستشویی خیلی در کارم تفاوت ایجاد کرده!

البته راه های ساده دیگری برای افزایش تمرکز هست مثلا نه گفتن، زمان خاص داشتن برای چک کرن خبرها و شبکه های اجتماعی (و یا دوری کامل از این موارد). مثلا یکی از قوی ترین استادهای ما نه تلفن همراه دارد و نه در گردهمایی های دانشگاه شرکت میکند (هر دفعه با بهانه ای شرکت نمی کند) و البته ۱۵ دقیقه تفکر کردن او معادل ماه ها کار ما خروجی داره.... حتی بعضی برای بدست اوردن این تمرکز یک سری موارد را قربانی میکنند! مثلا تو دوستان دانشجو دکتری میبینم اونایی که خیلی سر وقت دفاع می کنند معمولا یک جای کارشون میلنگه! یا روابطشون را با دوستان قطع کردند ( یا روابط اجتماعی بسیار بد و توهین آمیز دارند)، یا منزلشون کثیفه (آلودگی با خطر مرگ) یا دارند هر روز غذای یخ زده میخورند! به نظرم هنر این هست که زندگی نرمال داشت و تمرکز داشت نه اینکه نیازهای اولیه یک زندگی را قربانی کنیم! راستش به نظرم آدم نرمال اگر بخواد نرمال باشه با تاخیر در مسیر زندگی روبرو میشه (پس تاخیر در مسیر زندگی طبیعی هست)، مگر اینکه تمرکز کردن را به شکل خیلی خوب گرفته باشه!

بعد از انتخاب درست (که آسان نیست) ما باید بیشترین تلاشمون را بکنیم تا بتونیم تمرکز کردن را یاد بگیریم و بتونیم مدت زمان آن را برای انجام کار درست بیشتر کنیم! به نظرم اگر کیفیت این تمرکز بیشتر هم بشه شاید چند دقیقه هم برای کار بی نقض کافی باشه. قدرت تمرکز را باید خیلی خیلی جدی گرفت...